Phân loại tài khoản kế toán

Mục đích của phân loại tài khoản kế toán là giúp thuận lợi cho việc sử dụng tài khoản và giúp cho người làm kế toán hiểu rõ về kết cấu, nội dung phản ánh và công dụng của các tài khoản.

Thông thường có ba cách phân loại tài khoản kế toán sau đây:

(1)         Phân loại tài khoản theo nội dung kinh tế của đối tượng kế toán mà tài khoản phản ánh;

(2)         Phân loại tài khoản theo mối quan hệ với các báo cáo tài chính;

(3)         Phân loại theo công dụng và kết cấu của tài khoản;

Theo nội dung kinh tế, hệ thống tài khoản kế toán doanh nghiệp được chia làm 3 loại sau đây:

(1)         TK phản ánh vốn kinh doanh hay tài sản của doanh nghiệp bao gồm tài khoản loại 1 và loại 2 trong hệ thống tài khoản kế toán thống nhất;

(2)         TK phản ánh nguồn vốn kinh doanh hay nguồn tài trợ bao gồm tài khoản loại 3 và loại 4 trong hệ thống tài khoản kế toán thống nhất;

(3)         TK phản ánh tình hình và kết quả kinh doanh bao gồm tài khoản từ loại 5 đến loại 9 trong hệ thống tài khoản kế toán thống nhất

Với cách phân loại này giúp cho kế toán lựa chọn những tài khoản thích hợp sử dụng trong kế toán hoạt động sản xuất của doanh nghiệp.

Mô hình phân loại tài khoản theo nội dung kinh tế được thể hiện trong hình 4.6. dưới đây.

Theo mối quan hệ với các báo cáo tài chính, hệ thống tài khoản kế toán chia làm 3 loại sau:

(1)  TK thuộc bảng cân đối kế toán bao gồm TK từ loại 1 đến loại 4;

(2)  TK thuộc báo cáo kết quả kinh doanh bao gồm TK từ loại 5 đến loại 9;

(3)  TK ngoài bảng cân đối kế toán bao gồm TK loại 0

Với cách phân loại này giúp kế toán có thể cung cấp một cách tổng quát thông tin kế toán vì công việc cuối cùng của hạch toán kế toán là cung cấp những thông tin thu thập được thông qua các báo cáo tài chính dựa trên tài khoản kế toán. Giữa báo cáo kế toán và tài khoản kế toán có mối liên hệ mật thiết với nhau.

Theo công dụng và kết cấu của tài khoản, hệ thống tài khoản được chia ra làm 3 loại sau:

(1) Tài khoản cơ bản (chủ yếu): là loại tài khoản có công dụng hạch toán toàn bộ tài sản và nguồn hình thành tài sản thuộc sở hữu của doanh nghiệp, bao gồm:

- Tài khoản phản ánh tài sản  – Tài khoản phản ánh nguồn vốn  – Tài khoản hỗn hợp.

(2)         Tài khoản điều chỉnh: là những tài khoản có công dụng điều chỉnh giá trị của tài sản, nguồn vốn, có thể điều chỉnh trực tiếp hoặc điều chỉnh gián tiếp.

(3)         Tài khoản nghiệp vụ: là các tài khoản sử dụng để hạch toán chi phí, doanh thu và xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp

Theo công dụng và kết cấu, hệ thống tài khoản kế toán được phân loại theo mô hình 4.8 dưới đây.